De kaartverkoop van de concerten van het Schnitgerfestival vindt plaats in samenwerking met Podium Nederland. Je kan kaarten op locatie kopen bij de kassa, voorafgaand aan de concerten (contant en pin), of gemakkelijk vooraf en voordelig online door bij de betreffende concerten op de groene ‘Ticketbutton’ te klikken. Je wordt dan automatisch doorgelinkt naar de website van Podium Nederland. De overige activiteiten zijn gratis.
Een half uur voor aanvang van de concerten gaan de locaties open.
Excursie
Orgels in de provincie
Met een bezoek aan de Schnitgerorgels in Uithuizen en Eenum en afsluitend een concert van jong talent Gerwin Hoekstra op het orgel van de Der Aa-kerk.
‘Orgeltuin van Nederland’. Zo wordt Groningen ook wel genoemd, en dat is niet voor niets. Her en der verspreid over de hele regio staan middeleeuwse kerkjes – prachtig cultureel erfgoed dat door de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK) wordt onderhouden – en elk van deze kerkjes bezit een orgel, vaak al eeuwen oud.
Bijzonder is dat veel van deze orgels van een uitstekende kwaliteit zijn. Blijkbaar was er drie eeuwen geleden genoeg geld en ambitie om met beroemde orgelbouwers als Arp Schnitger in zee te gaan. Vandaag de dag staan er nog tien echte Schnitgerorgels in de regio Groningen. Drie daarvan gaan we tijdens de orgelexcursie bezoeken: een must voor de cultuur- en orgelliefhebber. De excursie wordt georganiseerd in samenwerking met de SOGK.
We verzamelen ons op het Hoofdstation van Groningen waar een touringcar op ons wacht. Voor boeiende achtergrondverhalen over de orgels zal Cees van der Poel, schrijver van de uitgave ‘Naam en Faam – Vijf Schnitgerorgels in Groningen’, ook in de bus stappen. Vervolgens rijden we naar de Uithuizen en Eenum, waar we twee Schnitgerorgels kunnen bekijken en beluisteren. Tussen beide kerkbezoeken wordt een lunch geserveerd (bij de excursie inbegrepen). De tour eindigt bij de grootste kerk die de SGOK onder haar hoede heeft: de Der Aa-kerk in de stad Groningen. Hier gaan we luisteren naar organist Gerwin Hoekstra, een aanstormend talent dat het orgel zal laten zingen met muziek uit een van de meest bloeiende periodes in de muziekgeschiedenis: de Noord-Duitse Orgelschool tot aan 1700.
Presentatie Orgelreeks
Voorafgaand aan het concert in de Der Aa-kerk zal de nieuwste uitgave van de Orgelreeks – over de organist van de Der Aa-kerk, Johan van Meurs – gepresenteerd worden.
Wanneer
Vrijdag 19 oktober, 10.30 – 17.45 uur, met lunch tussen 12.15 en 13.15 uur.
Aanvang concert in de Der Aa-kerk 17.00 uur.
Waar
Vertrek per touringcar vanaf Hoofdstation Groningen
Entree
€ 47,50 (€ 38,00 voor donateurs van de Stichting Oude Groninger Kerken .). De entree is inclusief lunch en koffie/thee
U kunt ook alleen het concert in de Der Aa-kerk bezoeken. In dat geval is de entree € 8,00, te betalen aan de kassa.
Aanmelden voor de excursie
Deze excursie is in samenwerking met Stichting Oude Groninger Kerken.
Aanmelden via info@groningerkerken.nl o.v.v. Orgelexcursie 19 oktober 2018, of telefonisch 050-3123569, dit kan tot 17 oktober.
NB: Deze tocht gaat alleen door bij een minimum aantal deelnemers van 20.
Stralende fuga’s op het Schnitgerorgel
Jong talent Gerwin Hoekstra op het orgel van de Der Aa-kerk.
Nog voor de opening van deze editie van het Schnitger Festival kunnen we al genieten van weergaloze muziek op een Schnitgerorgel. Als afsluiting van de orgelexcursie op vrijdag neemt aanstormend talent Gerwin Hoekstra plaats op het bankje van het orgel in de Der Aa-kerk. Hij zal dit prachtige instrument laten zingen met muziek uit een van de meest bloeiende periodes in de muziekgeschiedenis: de Noord-Duitse Orgelschool tot aan 1700.
Waar
Der Aa-kerk, Akerkhof 2
Wanneer
Vrijdag 19 oktober, 17.00 – 17.45 uur
Entree
€ 8,00
Openingsconcert Schnitger Festival 2018
De opening van het Schnitger Festival 2018 is meteen ook het traditionele avond-wandelconcert. We wandelen over de oude markten, van het ene beroemde orgel naar het andere, en luisteren naar vier toporganisten die voor ons zullen spelen.
Het pronkjewail van de stad, dat is letterlijk wat het Schnitgerorgel dat in de Martinikerk staat was, en nog altijd is. Waren er vroeger belangrijke gasten in de stad, dan pronkte het stadsbestuur: ‘Kijk eens wat wij hebben! In onze stad staat het mooiste orgel ter wereld.’ En ze hadden gelijk, want Arp Schnitger had een puik staaltje werk afgeleverd en hij had er maar een jaar voor nodig gehad. In dat jaar (1692) was eindelijk de bouw van het orgel voltooid (nadat het lange tijd in de steigers had gestaan) en de beroemde orgelbouwer had er ook even twee indrukwekkende pedaaltorens naast gezet, die de klank van het orgel nog stralender maakten. Van heinde en verre komen nu nog altijd de orgelliefhebbers naar Groningen, alleen om te kijken en te luisteren naar deze parel onder de orgels.
Viva Italia
En dat is wat wij vanavond ook gaan doen: kijken naar het prachtige orgel en luisteren naar ster-organist Matteo Imbruno, die ons, helemaal in lijn met het thema van dit jaar, een boeiend palet aan barokke Italiaanse klanken zal aanbieden.
Na zijn bijdrage, die ongeveer 40 minuten duurt, wandelen we gezamenlijk over de Grote Markt en de Vismarkt richting de Der Aa-kerk, waar drie andere organisten al klaarstaan voor het vervolg van het concert. Op het orgel dat Schnitger in 1702 voltooide voor de (inmiddels afgebroken) Academiekerk en dat in 1815 naar de Der Aa-kerk werd verplaatst, zal Petra Veenswijk laten horen hoe een Frans repertoire kan klinken op een Duits barokorgel; Ko Zwanenburg gooit het over de moderne boeg met muziek uit de twintigste eeuw en ten slotte keert Sander van den Houten weer terug naar het thema ‘Italië’ met bewerkingen van Italiaanse composities.
Wanneer
Vrijdag 19 oktober, 20.00 uur – 22.30 uur
Waar
Martinikerk, Martinikerkhof 1, Groningen (vanaf 21.00 uur in de Der Aa-kerk, Akerkhof 2).
Entree
€ 20,00
Masterclass
Door organist Matteo Imbruno, i.s.m. studenten van het Prins Claus Conservatorium, op het Schnitger-Hinszorgel van de Pelstergasthuiskerk.
Leren van de maestro hoe je de mooiste klanken uit een Schnitgerorgel kunt halen – óf daar aandachtig naar luisteren – dat kan op zaterdag 20 oktober. De uit Italië afkomstige, maar sinds 1989 in Nederland woonachtige Matteo Imbruno geeft dan een masterclass in het kerkje van het Pelstergasthuis. De masterclass is een mooie gelegenheid voor musici om in korte tijd veel kennis en ervaring op te doen, en voor de bezoekers biedt hij een uitgelezen kans om eens achter de schermen te kijken van de muziekpraktijk. Met Matteo Imbruno hebben we een toporganist in huis, aan wie het helemaal is toevertrouwd om in een ontspannen sfeer organisten te laten ervaren hoe zij het barokorgel van deze kerk tot leven kunnen laten komen.
Is dit alles geen reden genoeg om de masterclass bij te wonen, dan is er nog het orgel zelf dat de doorslag kan geven. Het instrument in de Pelstergasthuiskerk is een unieke symbiose van drie orgels waar twee beroemde orgelbouwers aan gewerkt hebben. Het oorspronkelijke instrument, dat volgens een steen boven de poort aan de zijde van de binnenplaats in 1627 is gebouwd (door wie is niet bekend), werd door Arp Schnitger tot twee keer toe omgebouwd en uitgebreid en eind achttiende eeuw volgde nogmaals een ingrijpende verbouwing door Albertus Anthonie Hinsz. Het orgel is een lust voor het oog, met het sierlijke houtsnijwerk van violen en blaasinstrumenten en bazuinende engeltjes en de opvallende ronde middentoren. Het is ook een lust voor het oor door de typische barokklank, waarbij vooral de fluitjes en de heldere solocornet het verschil maken.
Voor wie
Studeer je aan een conservatorium of ben je ‘gewoon’ een goede organist en wil je jouw vaardigheden op het orgel verdiepen? Dan nodigen we je van harte uit om je in te schrijven voor deze masterclass.
Deelname kost € 20,00. Aanmelden vóór 1 oktober 2018 via info@www.schnitgerfestival.nl
Wanneer
Zaterdag 20 oktober, 9.15-12.15 uur
Waar
Pelstergasthuiskerk, Pelsterstraat 43, Groningen
Entree
De entree voor luisteraars is vrij.
De masterclass is in samenwerking met het Prins Claus Conservatorium
Authentieke ‘Pranzo’
Lunchen op z’n Italiaans!
Wanneer: zaterdag 20 oktober 12:00 uur
Waar: Martinikerk, kapel
Kosten: € 12,50
Voorafgaand en na afloop van het lunchconcert van Liuwe Tamminga in de Martinikerk wordt er ter plekke een heuse, authentiek Italiaanse ‘pranzo’ geserveerd.
Mediterraan genieten met bruschetta’s, olijven, salades, heerlijke carpaccio, pasta’s, carne en pesce (en vega). Natuurlijk een vino erbij en op z’n Italiaans alle hapjes met elkaar delen en proeven. De warme en koude gerechten worden bereid door Cateringbedrijf Love2Cook en voor u geserveerd in de kapel van de Martinikerk, die we voor die middag zullen omtoveren tot een sfeervol Italiaans lunchcafé. Zeer aan te raden!
De kosten voor deze lunch bedragen € 12,50. U kunt zich aanmelden door een e-mail te sturen naar info@schnitgerfestival.nl. Graag vóór 18 oktober; daarna is deelname slechts beperkt mogelijk.
Lunchconcert Martinikerk
Even uit de drukte van de zaterdagmarkt. Broodje mee, plaatsnemen in het imposante schip van de Martinikerk en genieten van de virtuositeit van toporganist Liuwe Tamminga op het Schnitgerorgel.
Een lunchconcert. Dat klinkt als even iets tussendoor. En dat is het natuurlijk ook. Maar vergis je niet. De organist die hier zit te spelen terwijl wij ons moede lijf laten rusten op de stoelen of in de houten banken, is een grootheid onder de organisten. Liuwe Tamminga is een Fries die al meer dan 35 jaar in Italië woont, waar hij als titulair organist de historische orgels van de San Petronio basiliek te Bologna bespeelt. Hij is een expert op het gebied van de Italiaanse orgelbarok en weet op de meest sprankelende wijze werken van componisten als Banchieri, Palestrina, Cavazzoni, Frescobaldi en Andrea en Giovanni Gabrieli te vertolken.
De barokke Italiaanse orgelklank – zo zangerig, helder en gracieus – is op onze Noord-Europese orgels bijna niet te benaderen, maar op het Schnitgerorgel van de Martinikerk, met al z’n kracht en stralende klanken, lukt het Liuwe Tamminga wonderwel.
Het is een lunchconcert, dus een broodje eten mag! Koffie en thee zijn ter plekke te verkrijgen.
Wanneer
20 oktober 2018, 13.00 – 14.00 uur
Waar
Martinikerk, Martinikerkhof 3, Groningen
Entree
€ 10,00
Kleintje Schnitger
Jeugdcircus Santelli
Spetterende cross-over voorstelling met het Groningse jeugdcircus Santelli dat optreedt op de opzwepende klanken van het orgel in de Doopsgezinde kerk, bespeeld door Vincent Hensen.
De organist zet zijn hoedje op, zwiert zijn lange slipjas naar achteren over het bankje als hij plaatsneemt achter het Hammondorgeltje. De eerste tonen klinken en daar verschijnen de acrobaten in radslag over het toneel!
Het is een beeld van lang geleden, misschien wel van toen de opa’s en oma’s van je opa en oma nog klein waren. Maar oude tijden herleven weer op zaterdag 20 oktober, als jeugdcircus Santelli – geen toeval dat de naam zo past bij het Italiaanse thema van deze festivaleditie! – in de Doopsgezinde kerk een voorstelling geeft. Acrobaten, jongleurs, evenwichtskunstenaars op de bal en op de eenwielers: ze zijn er allemaal en ze laten hun kunsten zien op de muziek van… het orgel. Organist Vincent Hensen, altijd in voor originele acties en een ster in improvisatie, zit op het orgelbankje en doet naar hartelust mee met de artiesten.
Workshop
Als de artiesten klaar zijn met hun show is er ook nog een workshop voor de kinderen in het publiek, waarbij ze alle attributen mogen bekijken en onder begeleiding mogen uitproberen. Vincent Hensen vertelt alles over het Marcussenorgel en laat zien hoe hij het bespeelt.
Wanneer
Zaterdag 20 oktober, 13.30 – 15.30 uur (met pauze)
Waar
Doopsgezinde kerk, Oude Boteringestraat 33, Groningen
Entree:
Kinderen t/m 12 jaar: gratis
13 t/m 16 jaar: € 5 ,00
Overige: € 10,00
Music comes First
Urban House Hiphop in de Nieuwe Kerk
Met dansers en musici van Urban House Groningen, scholieren uit de stad en Eeuwe Zijlstra op het dit jaar gerestaureerde Timpe-orgel.
Orgelspel en hiphop in een adem genoemd: in Groningen vinden ze dat heel gewoon. En dat is niet in de laatste plaats te danken aan de stichting Urban House Groningen (UHG), die zich al jaren met hart en ziel inspant voor de jongeren- en straatcultuur in de stad, altijd actief op zoek naar leuke trends en vernieuwende kunst- en cultuuruitingen. Met ‘Music comes First’ presenteert UHG een wervelende, interactieve dans- en muziekproductie waarin topdanser Mohamed Yusuf Boss samen met andere professionele dansers en musici – onder wie dus ook organist Eeuwe Zijlstra – de grenzen van de hiphop opzoekt én er keihard overheen danst. Een cross-over in de zuiverste zin van het woord.
Scholieren ‘eerst’
De voorstelling begint met een show van Groningse scholieren, in een presentatie van de workshop die UHG eerder in de week heeft verzorgd. Dansen op hiphop-muziek, hoe geweldig is dat! Maar stel dat je diezelfde bewegingen danst op andere muziek? Jazz? Klassiek? Orgel? Wat krijg je dan? In de workshop werden de scholieren uitgedaagd om met een frisse blik te kijken naar de hiphop-dans en tegelijkertijd hun eigen talenten voor dans te ontdekken en te laten zien.
Mohamed Yusuf Boss was in 2017 de winnaar van de Gouden C, de prestigieuze prijs van het nationale Fonds voor Cultuurparticipatie. ‘Music Comes First’ was eerder te zien, o.a. vorig jaar tijdens de New Attraction Block Jam op de Vismarkt en tijdens het Festival van de Geest, eveneens in de Nieuwe Kerk.
Wanneer
Zaterdag 20 oktober, 15.00 uur
Waar
Nieuwe Kerk, Nieuwe Kerkhof 1, Groningen
Entree
€ 10,00 Kinderen t/m 16 jaar: € 5,00
Italiaanse Vesper
Italiaanse middagvesper in de Der Aa-kerk. Met zangers van het Luthers Bach Ensemble o.l.v. Luuk Dijkhuis. Liuwe Tamminga bespeelt het Schnitgerorgel.
Loop aan het einde van een warme Italiaanse zomermiddag eens een kerk binnen en het is alsof je een andere dimensie betreedt. De plotselinge koelte voelt weldadig aan, je ogen moeten wennen aan het weinige licht, wierook prikkelt je neus en ver voorin de spelonkachtige ruimte van de kerk klinkt gezang. Eenstemmige kerkzang, gregoriaans. Een vloeiende melodie die almaar door lijkt te gaan, sereen en hypnotiserend.
Vermoedelijk is het een vesperdienst waarin je bent terechtgekomen. De vesper is een van de getijdenvieringen, de dagelijkse momenten dat gelovigen bij elkaar komen voor gebed, dank- en lofprijzing. Het zijn liturgische vieringen, waarin onbegeleide vocale muziek en orgelmuziek elkaar afwisselen. Doordat de melodieën steeds herhaald worden, zonder rusten of dramatische effecten, ontstaat er een meditatieve, mystieke sfeer waarin de toehoorder helemaal tot zichzelf kan komen.
Bij de Italiaanse Vesper van vandaag kunnen we die sfeer zelf ervaren. In de prachtige Der Aa-kerk, die met zijn slanke gele toren en sierlijke interieur toch de meest Italiaanse uitstraling van de stad heeft, speelt organist Liuwe Tamminga liturgische orgelwerken van Girolamo Frescobaldi (1583-1643), afgewisseld met gregoriaanse strofen gezongen door de zangers van het Luthers Bach Ensemble onder leiding van Luuk Dijkhuis.
Waar
Der Aa-kerk, Akerkhof 2, Groningen
Wanneer
Zaterdag 20 oktober, 17.00 uur.
Entree
€ 10,00
Diner deliziosa
Wanneer: zaterdag 20 oktober, vanaf 18:00 uur.
Waar: Stadscafé Pronk, Vismarkt 56 Groningen
Kosten: € 18,00
Het diner zit vol. Aanmelden is niet meer mogelijk.
Een weekend lang onderdompelen in de Italiaanse sferen en klanken met het Schnitger Festival. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de geuren en smaken! Om deze ook te ervaren kunt u zich aanmelden voor het Schnitgerdiner. Met de klanken van de Vesper nog in uw oren kunt u plaats nemen in de speciale ‘sala da pranzo’ (eetzaal…) waar voor de festivalbezoekers een diner deliziosa wordt geserveerd. U heeft de keuze uit vlees of vegetarisch. De prijs van het diner is € 18,00 p.p. inclusief een consumptie.
Helemaal in mediterrane sferen kunt u – mits u kaartjes heeft – daarna gaan luisteren naar de musici van Holland Baroque en trompettist Eric Vloeimans, die in de nabij gelegen Lutherse kerk met zwierige Italiaanse flair hun bekroonde album Carrousel zullen presenteren.
Holland Baroque en Eric Vloeimans
Holland Baroque voert samen met jazztrompettist Eric Vloeimans werken uit van het met een Edison bekroonde album Carrousel. Tineke Steenbrink bespeelt afwisselend het kistorgel en het nieuwe Edskes-Schnitgerorgel.
Muziek laat je dromen, laat je dansen, zingen, voelen. Muziek laat je leven. Muziek zelf leeft ook! Voor de musici van Holland Baroque, het oude muziekensemble dat nieuwe muziek speelt, is vooral dat laatste aspect de basis voor hun muzikale ambities. Muziek kán helemaal niet oud zijn, vinden zij, want ‘muziek is pas af als je het speelt’. De barok naar het heden halen, dat is wat zij willen, de muziek zo spelen dat je als musicus en als luisteraar voelt: dit gaat over het hier en nu, dit gaat over mij.
In de Lutherse kerk, waar vorig jaar tijdens het Schnitger Festival het gereconstrueerde Schnitgerorgel werd ingewijd, spelen de musici van Holland Baroque delen van het album Carrousel dat zij maakten samen met Eric Vloeimans, een van ‘s werelds beste trompettisten. Tijdens dit concert gaan we genieten van een uniek ensemble dat de oude noten van Bach laat herleven in een sprankelende combinatie met nieuwe klanken, improvisaties en arrangementen. Een samensmelting van barok en modern waarbij het warme, fluwelen jazzgeluid dat zo typerend is voor Vloeimans’ stijl wonderwel past.
Natuurlijk krijgen we ook de kans om het nieuwe Edskes-Schnitgerorgel, de terechte trots van de Lutherse kerk, te beluisteren. En wel in een improvisatie voor barokorgel en trompet, met Tineke Steenbrink op het orgel en Vloeimans op trompet.
Waar
Lutherse kerk, Haddingestraat 23, Groningen
Wanneer
Zaterdag 20 oktober, 20.00 uur.
Entree
€22,50
Brunchconcert in de Pelstergasthuiskerk
Met organist Matteo Imbruno
Een late brunch, in de prachtige entourage van een middeleeuws kerkje, en dan ook nog verwend worden met de virtuositeit van toporganist Matteo Imbruno op een heel bijzonder orgel. Dat willen we elke zondag wel. Maar het kan alleen vandaag, op 21 oktober, bij het brunchconcert in het kerkje van het Pelstergasthuis.
Hoe mooi het Schnitger-Hinszorgel van deze kerk kan klinken hebben we dit weekend al wel kunnen ervaren. Tijdens de masterclass op zaterdag liet de maestro Matteo Imbruno ons al horen hoe dit orgel – klein maar fijn – zich onderscheidt van zijn grote broers in de Der Aa-kerk en de Martinikerk, met het zo kenmerkende geluid waarin vooral de fluitjes en de heldere solocornet het verschil maken.
Het is een brunchconcert, dus even een broodje eten mag! Koffie en thee zijn ter plekke te verkrijgen.
Wanneer
Zondag 21 oktober, 12.15 uur
Waar
Pelstergasthuiskerk, Pelsterstraat 43, Groningen
Entree
€ 10,00
Stadswandeling met Pieter Bootsma
Meesterverteller Pieter Bootsma, sociaal geograaf en expert op het gebied van de stadsontwikkeling van historisch Groningen, neemt ons mee naar de Italiaanse invloeden in Groningen en vertelt op onnavolgbare wijze over de geschiedenis van de stad.
Deelnemers krijgen gereserveerde plaatsen bij het Slotconcert. Maximaal aantal deelnemers: 20.
Aanmelden via : info@www.schnitgerfestival.nl
Slotconcert Martinikerk
Combattimento en Liuwe Tamminga
Organist Liuwe Tamminga bespeelt het orgel van de Martinikerk. Met medewerking van het barokensemble Combattimento.
Italië, wat spreekt dat land toch tot de verbeelding. De prachtige taal, het mediterrane, de zon, de zee. En de muziek, al net zo sierlijk, bruisend en gepassioneerd.
Het was Italië waar de barok begon. Waar na de oude polyfonie met de koele, lange lijnen en moeilijk te begrijpen woorden ineens een stijl ontstond waarin alle emotie tot uiting kon komen. Een stijl vol leven en vuur. We hebben er tijdens deze editie van het Schnitger Festival al veel van mogen genieten. En dan vandaag het slotakkoord van dit weekend, zo daverend en Italiaans als maar kan: Scarlatti, Vivaldi, Marcello, Pasquini, om er maar een paar te noemen. Componisten die onder de handen van de Nederlands-Italiaanse organist Liuwe Tamminga tot leven zullen komen op het beroemde orgel van de Martinikerk.
Met Liuwe Tamminga treden ook de musici van Combattimento aan, het ensemble dat niets voor waar aanneemt als het gaat om de barokke muziek. Hoe klonk deze muziek toen? Zouden we het nu anders kunnen spelen? Ruiger, langzamer, of juist dynamischer? Met vragen als deze prikkelt Combattimento het publiek én zichzelf, om anders naar de muziek te kijken en te luisteren. Het resultaat: geweldig enerverende concerten waarbij het publiek geen moment achteruit gaat zitten.
Vandaag gaan we luisteren naar Liuwe Tamminga op het orgel, en naar Combattimento dat delen uit het huidige programma Frizzante zal spelen.
Wanneer
21 oktober 2018, 15.00 – 17.00 uur (met pauze)
Waar
Martinikerk, Martinikerkhof 3, 9712 JG Groningen
Entree
€ 29,50
T/m 29 jaar: € 10,00
Dit concert is in samenwerking met De Oosterpoort.